دفاع از نقد اخلاقی هنر: گزارش و نقد «اصالت زیبایی‌شناسی» نیچه
نویسندگان: ثبت نشده
چکیده مقاله:
زمینه: می‌توان گفت که مسأله موجّه‌بودن نقد اخلاقی هنر، دست‌کم از سه سده اخیر بدین سو، در شمار یکی از مهمّ‌ترین مسائل مربوط به ارتباط میان هنر و اخلاق بوده است و همواره مخالفان و موافقانی جدّی داشته است. عموم مخالفان نقد اخلاقی، با پذیرش هر دو دسته ارزش اخلاقی و زیبایی‌شناختی، کوشیده‌اند تا نشان دهند که این دو حوزه از یکدیگر مستقل‌اند و، بنابراین، نمی‌توان از منظر اخلاق به نقد هنر پرداخت؛ امّا نیچه پا را از این فراتر گذاشته است و اصل ارزش‌های اخلاقی را به مبارزه خوانده است. یعنی در برابر اخلاق‌گرایان، موضعی اخلاق‌ستیزانه اتّخاذ کرده است. به گمان او، ارزش‌های اخلاقی، در مقایسه با ارزش‌های زیبایی‌شناختی، اصالت و اعتباری ندارند و، بنابراین، نه فقط هنر، که کلّ ساحت‌های زندگی را باید بر طبق ارزش‌های زیبایی‌شناختی مورد ارزیابی قرار داد. این دیدگاه او را «اصالت زیبایی‌شناسی» خوانده‌اند. در جستار حاضر با تحلیل فلسفی سخنان خود نیچه، و نیز با درنظرداشتن تفسیرهای شارحان او، نخست گزارشی دقیق از این دیدگاه عرضه شده و آن‌گاه به نقد آن پرداخته شده است. نتیجه‌گیری: سخنان نیچه، به رغم بصیرت‌های ژرفی که در این باب می‌بخشند، اثبات نمی‌کنند که ارزش‌های زیبایی‌شناختی حقّانیّت و سودمندی‌ای بیش از ارزش‌های اخلاقی دارند. بنابراین، از این لحاظ همچنان می‌توان از موجّه‌بودن نقد اخلاقی، به طور کلّی، و نقد اخلاقی هنر، به طور خاصّ، یعنی نقد آثار هنری با تکیه بر ارزش‌های اخلاقی، در کنار نقد زیبایی‌شناختی، یعنی نقد آثار هنری با تکیه بر ارزش‌های زیبایی‌شناختی، سخن گفت.
منابع مشابه
نیچه و نقد روانشناسی اخلاقی کانتی
روانشناسی اخلاقی یکی از مباحث مهم در فلسفه اخلاق است که امروزه فیلسوفان اخلاق توجه خاصی بدان می‌کنند. تعدادی از شارحان اخیر فلسفه نیچه می‌کوشند تا با تقریر موضع نیچه در روانشناسی اخلاقی، در مقام موضعی نو و قابل‌توجه، آن را در برابر موضع روانشناسی اخلاقی کانتی و این ادعای او قرار دهند که تبیین‌های سوم‌شخصیِ روانشناسی اخلاقی هیچ نسبت و ربطی با اخلاقی که بنا به ادعا از موضعی اول شخصی رفتارها و اع...
متن کاملنیچه و نقد روانشناسی اخلاقی کانتی
روانشناسی اخلاقی یکی از مباحث مهم در فلسفه اخلاق است که امروزه فیلسوفان اخلاق توجه خاصی بدان می کنند. تعدادی از شارحان اخیر فلسفه نیچه می کوشند تا با تقریر موضع نیچه در روانشناسی اخلاقی، در مقام موضعی نو و قابل توجه، آن را در برابر موضع روانشناسی اخلاقی کانتی و این ادعای او قرار دهند که تبیین های سوم شخصیِ روانشناسی اخلاقی هیچ نسبت و ربطی با اخلاقی که بنا به ادعا از موضعی اول شخصی رفتارها و اعما...
متن کاملدفاع از نقد اخلاقی هنر با تکیه بر آراء نوئل کرول در دو مقاله ی ”هنر و قلمرو اخلاق“ و ”هنر و نقد اخلاقی“
مسأله ی اصلیِ این تحقیق همانا ”دفاع از نقد اخلاقی هنر“ است. به دیگرسخن، مسأله و پرسشی که این تحقیق در مقام پِیجوییِ آن برمی آید عبارت است از اینکه آیا رواست که دست در نقد اخلاقی آثار هنری زنیم یا نه. آیا می توان با معیارهای اخلاقی به نقد و ارزیابی آثار هنری پرداخت یا نه؟ در واکنش به این مسأله، در تاریخِ فکر و فرهنگِ بشر، سه موضعگیری کلّی صورت گرفته است. (1) کسانی با پیشقراولیِ افلاطون بر آن شده اند ک...
نیچه و نقد عقل محض
در این مقاله تلاش می‌کنیم تا فلسفة نقادی کانت، به‌ویژه آموزه‌های کتاب نقد عقل محض، را از نگاه نقادانة نیچه بررسی کنیم. از آن‌جا که نیچه به کل نظام‌های مابعدالطبیعی و فیلسوفان غربی از افلاطون گرفته تا کانت و هگل هم انتقاداتی یک‌سان و هم ویژه دارد، در این پژوهش نخست به نگاه انتقادی نیچه به کل تاریخ فلسفه، و سپس به نقدهای خاص او به آموزه‌های کانتی در نقد اول او، می‌پردازیم. به باور نیچه، کانت با...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 12 شماره 4
صفحات 1- 9
تاریخ انتشار 2018-02
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023